کربنات سدیم
کربنات سدیم یا سدیم کربنات به انگلیسی Sodium carbonate و با فرمول شیمیایی Na2CO3 یک نمک سدیم است که از ترکیب آن با کربنیک اسید تولید میشود. سودا اش نام متداول سدیم کربنات بدون آب با کاربرد صنعتی است.
کربنات سدیم با نام های soda ash و washing soda, soda crystals نیز شناخته می شود. CAS-Number این ماده ۴۹۷-۱۹-۸ می باشد. خلوص این محصول معمولاً براساس Na2O گزارش می شود. به طوریکه هر یک کیلوگرم سدیم کربنات دارای ۰٫۵۸۵ کیلوگرم Na2O می باشد.
سودا اش یا کربنات سدیم، نمک سدیم اسید کربنیک است. این ماده در حالت عادی به صورت جامد سفید رنگ می باشد. سدیم کربنات در مقیاس صنعتی از طریق فرایند سولوِی و با استفاده از آمونیاک، سنگ آهک و نمک تولید می شود.
ساختار شیمیایی کربنات سدیم
ساختار شیمیایی کربنات سدیم متشکل از دو کاتیون سدیم و یک آنیون کربنات است.
خصوصیات کربنات سدیم :
فرمول مولکولی : Na2CO3
جرم مولی : 105.9884 g/mol (anhydrous)
124.00 g/mol (monohydrate)
286.14 g/mol (decahydrate)
شکل ظاهری : White solid hygroscopic
بوی : Odorless
چگالی : 2.54 g/cm3 (anhydrous)
2.25 g/cm3 (monohydrate)
1.46 g/cm3 (decahydrate)
دمای ذوب : 851 °C (anhydrous)[۱]
100 °C (decomp monohydrate)
34 °C (decomp decahydrate)
دمای جوش : 1600 °C (anhydrous)
انحلالپذیری در آب : 70 g/L (0 °C)
216 g/L (20 °C)[۱]
450 g/L (100 °C)[۲]
انحلالپذیری : نامحلول در اتانول و استون
خاصیت بازی (pKb) 3.67
ضریب شکست (nD) 1.495 (anhydrous)
1.420 (monohydrate)
Sodium carbonate
Sodium carbonate, Na₂CO₃, is the water-soluble sodium salt of carbonic acid. It most commonly occurs as a crystalline decahydrate, which readily effloresces to form a white powder, the monohydrate. Pure sodium carbonate is a white, odorless powder that is hygroscopic. Wikipedia
Formula: Na2CO3
Molar mass: 105.9888 g/mol
Density: 2.54 g/cm³
Melting point: 851 °C
Boiling point: 1,600 °C
Soluble in: Water
کربنات سدیم سبک و سنگین
کربنات سدیم دارای سه گرید اصلی شیمیائی، دارویی و آزمایشگاهی است. گرید شیمیایی آن که در اندازه های مختلف ارائه می شود شامل نوع سبک، متوسط و سنگین است.
این سه نوع محصول تنها در تعدادی از ویژگی های فیزیکی مانند چگالی بالک و اندازه ذره متفاوت هستند و سایر خواص فیزیکی و شیمیایی آنها یکسان است.
کربنات سدیم سبک دارای چگالی ۴۵٫۰ تا ۶٫۰ گرم بر سانتیمترمکعب است و معمولا در صنایع نفت و تصفیه آب کاربرد دارد. کربنات سدیم سنگین دارای چگالی ۸۵٫۰ تا ۱٫۱ گرم بر سانتیمتر مکعب است و معمولا در صنایع شیشه و شوینده کاربرد دارد.
کربنات سدیم سبک
کربنات سدیم سبک ابتدا به وجود می آید و سپس از فرم سبک شده فرم سنگین سدیم کربنات به وجود می آید. سدیم بی کربنات سبک ، کمتر از 0.5% سدیم کلرید دارد ، استفاده از کربنات سبک سدیم به طور سنتی جایی است که مواد شیمیایی به محلول نیاز دارند. کربنات سدیم سبک برای تولید مواد شیمیایی و شوینده های خانگی و صنعتی استفاده می شود.
کربنات سدیم سنگین
سدیم کربنات سنگین به وسیله هیدراته شدن سدیم بی کربنات سبک به مونوهیدرات سدیم(Na2CO3.H2O) کربنات تبدیل میشود و سپس آب انرا خشک (Dehydrating) تا محصولی با چگالی بیشتر و افزایش سایز کریستال ها بدست آید ، استفاده عمده از کربنات سدیم سنگین به عنوان یک جامد، به ویژه در ساخت شیشه ای است که در آن به عنوان یک عامل ذوب کننده در ذوب سیلیس (شن) استفاده می شود.
کاربرد کربنات سدیم
- از کل محصولات سدیم کربنات در تولید شیشه ، 18% بقیه نیز در مواد شیمیایی و 10% آن در صابون ها و مواد شوینده ها استفاده میشوند.
- مهم ترین و اصلی ترین کاربرد سدیم کربنات در تولید شیشه است زمانی که سدیم کربنات را در دمای بالا حرارت داده و انرا با ماسه و کلسیم کربنات ترکیب کرده و سپس به سرعت آنرا سرد کنیم محصولی که داریم شیشه است.
- کربنات سدیم یک ماده ی بازی نسبتا قوی است که در بسیاری از محصولات مورد استفاده قرار میگیرد.
از کربنات سدیم بعنوان یک افزودنی رایج در مخازن شهری جهت خنثی سازی اثر اسیدی و کلر استفاده میشود همچنین در خنثی سازی اسید در استخرهای شنا نیز مورد استفاده قرار میگیرد - در ازمایشگاه های شیمی بعنوان عامل اصلی تیتراسیون اسید و باز شناخته میشود به دلیل پایدار بودن این ماده و سهولت در اندازگیری دقیق آن است.
- از مصارف خانگی کربنات سدیم میتوان بعنوان نرم کننده آب در شست و شوی لباس ها اشاره کرد زیرا این ماده با یون های منیزیم و کلسیم موجود در اب سخت مقابله میکنند تا مانع از تشکیل پیوند شوند.
- کارایی دیگر سدیم بی کربنات در مصارف خانگی استفاده از آن بعنوان عامل ضد رسوب در کتری های آب جوش و ماشین های بخار دیده میشود.
- در کارگاه های آجر پزی بعنوان عاملی برای خمیرکننده استفاده میشود تا حجم اب مورد نیاز برای قالب گیری کاه پیدا کند.
شرکت مینا تجهیز آریا فروشنده کربنات سدیم ، کربنات سدیم سبک و کربنات سدیم سنگین در سراسر ایران در خدمت شما عزیزان می باشد.