بنزوات سدیم

بنزوات سدیم

بنزوات سدیم به انگلیسی Sodium benzoate دارای فرمول شیمیایی NaC6H5CO2 با اسامی مترادف سدیم بنزوات ، بنزوات سدیم خوراکی دارای فرمول شیمیایی NaC6H5CO2 است. این ماده نمک اسید بنزوئیک است و به همین شکل محلول در آب است. می‌توان آن را از ترکیب هیدروکسید سدیم و اسید بنزوئیک تولید کرد.

 موارد کاربرد و مصرف بنزوات سدیم :

سدیم بنزوات یک ماده نگهدارنده غذایی است که در محیط های اسیدی از فعالیت باکتری ها و قارچ ها جلوگیری می نماید. این ماده بیش از همه در غذاهای اسیدی مثل چاشنی های سالاد ( سرکه ) ، نوشابه های گازدار (اسید کربنیک) ، مرباها و آبمیوه ها ( اسید سیتریک ) ، ترشیجات ( سرکه ) و سس ها استفاده می شود.

همچنین در مواد دیگر مانند برخی داروها و شامپوها نیز به کار می رود. بنزوات سدیم را بر روی محصول با همین نام یا E211 مشخص می کنند.

این ماده در مواد آتش بازی به عنوان سوخت ترقه های موشکی به کار می رود زیرا به سرعت می سوزد و صدای سوت تولید می کند. بنزوات سدیم از خنثی سازی اسید بنزوئیک توسط هیدروکسید سدیم حاصل می شود.

اسید بنزوئیک به مقادیر کم در آلو ، گوجه ، دارچین ، میخک و سیب یافت می شود. با این که اسید بنزوئیک نگهدارنده ی موثرتری است اما معمولا از سدیم بنزوات به عنوان نگهدارنده غذایی استفاده می شود زیرا اسید بنزوئیک به خوبی در آب حل نمی شود. غلظت مجاز به عنوان نگهدارنده غذایی توسط FDA به 0.1 % وزنی محدود شده است.

گربه ها تحمل خیلی کمتری در مقابل اسید بنزوئیک و نمک های آن نسبت به موش ها دارند . با این حال بنزوات سدیم به عنوان افزودنی در غذای حیوانات تا مقادیر 0.1% توسط AFCO مجاز اعلام شده است.

سلامتی و ایمنی

بنزوات سدیم و بنزوات پتاسیم در ترکیب با اسید آسکوربیک (ویتامین ث، E۳۰۰) تولید بنزن می‌کنند، که یک سرطان‌زای شناخته‌شده است. با این حال، مقادیر آن کمتر از میزانی است که خطرناک شناخته می‌شود. حرارت، نور و زمان نگهداری می‌توانند بر نرخ تولید بنزن تأثیرگذار باشند.

پروفسور پیتر پایپر در دانشگاه شفیلد معتقد است که بنزوات سدیم به تنهایی می‌تواند به اجزای حیاتی DNA در میتوکندری سلول آسیب برساند و آن‌ها را غیرفعال کند. میتوکندری در سلول در تولید انرژی نقش دارد و اگر آسیب ببیند سلول مختل شده و ممکن است وارد آپوپتوز شود.

بیماری‌های زیادی امروزه به آسیب DNA نسبت داده می‌شود مانند پارکینسون و سایر بیماری‌های نابودی مغز و اعصاب (آلزایمر، هانتینگتون و …)، و از همه مهتر، کلاً فرایند پیری.

بیش‌فعالی

مقاله‌ای که در سال ۲۰۰۷م برای آژانس استاندارد غذایی (FSA) در انگلیس منتشر شد بیان کرد که برخی رنگ‌های مصنوعی هنگامی که بنزوات سدیم همراه شود می‌تواند با رفتار بیش‌فعالی در ارتباط باشد.

پروفسور جیم استیونسن از دانشگاه ساثمپتن و نویسنده‌ای این مقاله می‌گوید: «این یک تحقیق عمده بوده است که روی موضوع مهمی انجام شده است.

نتایج نشان می‌دهد که ترکیبات خاصی از رنگ‌های غذایی مصنوعی و نگهدارنده‌غذایی بنزوات سدیم با افزایش رفتار بیش‌فعالی در کودکان در ارتباط است.

اما والدین نباید گمان کنند که با حذف این افزودنی‌ها از غذای کودکان از بروز اختلال بیش‌فعالی جلوگیری می‌شود. ما می‌دانیم که عوامل دیگری هم نقش دارند اما این حداقل چیزی است که کودک می‌تواند از آن اجتناب کند»."

با بررسی‌های بیشتر توسط FSA چنین به‌نظر می‌رسید که فقط رنگ‌های خاصی در این مشکل نقش دارند.

در ۱۰ آوریل ۲۰۰۸ آژانس استاندارد غذایی خواستار حذف داوطلبانهٔ رنگ‌ها (اما نه بنزوات سدیم) تا پایان سال ۲۰۰۹ میلادی شد. بعلاوه پیشنهاد کرد که اقدامی برای حذف تدریجی این مواد از غذاها و نوشیدنی‌ها در سطح اتحادیه‌ی اروپا در طی زمانی معین باید صورت گیرد.

در پاسخ به تأکید مصرف‌کنندگان بر محصولات طبیعی و ارتباط E۲۱۱ با تخریب DNA و ADHA (اختلال کم‌توجهی - بیش‌فعالی) شرکت کوکاکولا در حال حذف بنزوات سدیم از کوکای رژیمی است.

این شرکت همچنین اعلام کرده است که قصد دارد E۲۱۱ را به محض این که جایگزین مناسبی برای آن یاف شود از سایر محصولات خود—از جمله اسپرایت، فانتا و اویسیس—نیز حذف کند.

 برگرفته از سایت ویکی پدیا

بنزوات سدیم مرک

شرح کوتاه:          Sodium benzoate

کد محصول:         106290

خلوص: Ph Eur,BP,NF,FCC,E 211

ساختار شیمیایی:    C7H5NaO2

C A S NUMBER  : 532-32-1

وزن ملکولی:        144.10 g/mol

حلالیت: 660 g/l (20 °C)

درجه ذوب:          410 - 430 °C

چگالی:   1.44 g/cm3

درجه اشتعال:        >100 °C